Là đơn vị mới được thành lập và đi vào hoạt động từ 01/7/2025, với địa bàn quản lý trải rộng trên hai tỉnh Cao Bằng và Tuyên Quang, nơi địa hình miền núi chia cắt, đi lại khó khăn, nhân sự mỏng, Chi cục đã chủ động xây dựng và triển khai một chuỗi hoạt động đối ngoại bài bản, bám sát đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước và kế hoạch đối ngoại của địa phương, qua đó tạo nền tảng vững chắc cho hợp tác quốc tế về hải quan.

Chi cục thường xuyên quán triệt đến các đơn vị thuộc Chi cục những văn bản cốt lõi điều chỉnh hoạt động đối ngoại trong ngành, từ đó đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức của tổ chức đoàn thể, công chức, người lao động về vị trí, vai trò của công tác đối ngoại, đồng thời chủ động rà soát, đề nghị sửa đổi, bổ sung các văn bản quản lý cho phù hợp thực tiễn, bảo đảm tính khả thi, đồng bộ và hiệu quả.

Một điểm nhấn thể hiện năng lực tổ chức và điều phối của Chi cục trong năm là việc chủ trì, phối hợp với Chi cục Hải quan khu vực VI, khu vực VIII và Hải quan Nam Ninh (Trung Quốc) tổ chức thành công Hội đàm “Hai nước bốn bên” lần thứ 11 tại Cao Bằng. Hội đàm tạo diễn đàn trao đổi nghiệp vụ thiết thực giữa lực lượng hải quan hai bên biên giới, thúc đẩy hợp tác phòng chống buôn lậu và gian lận thương mại, tháo gỡ vướng mắc, tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu qua các cửa khẩu trọng điểm, qua đó nâng cao vị thế và hình ảnh của Hải quan Việt Nam.

Trên tuyến hợp tác với Vân Nam, Chi cục tham dự Hội đàm với Hải quan Côn Minh (Trung Quốc) tại Văn Sơn trong hai ngày 12–13/11/2025. Nội dung hội đàm tập trung vào việc chia sẻ thông tin, tình hình xử lý các vụ việc, nhận diện xu hướng buôn lậu mới, thiết lập cơ chế giao ban định kỳ, cơ chế liên lạc thường xuyên, phối hợp xử lý đột xuất và triển khai hoạt động liên hợp phòng chống buôn lậu. Thông qua hoạt động này làm sâu sắc thêm mối quan hệ hữu nghị và lòng tin giữa Hải quan hai nước, đồng thời duy trì trật tự thương mại qua biên giới trong bối cảnh dòng chảy hàng hóa tăng nhanh.

Chi cục chỉ đạo tổ chức Hội đàm lần thứ 18 giữa Hải quan cửa khẩu quốc tế Thanh Thủy và Hải quan Thiên Bảo, tập trung thảo luận cơ chế phối hợp tạo thuận lợi thông quan, đặc biệt là với các mặt hàng nông sản, hàng tươi sống, hải sản. Hai bên cam kết trao đổi thông tin kịp thời, xử lý linh hoạt vướng mắc, tăng cường hợp tác kiểm soát, phối hợp tuần tra khu vực biên giới và duy trì cơ chế thông tin định kỳ nhằm đảm bảo dòng chảy hàng hóa an toàn, thông suốt.

Bên cạnh các cuộc Hội nghị, hội đàm trao đổi cung cấp thông tin giữa Hải quan khu vực 16 với Hải quan Nam Ninh, Hải quan Côn Minh (Trung Quốc), Chi cục cũng đã chỉ đạo Hải quan các cửa khẩu hội đàm với Hải quan Thủy Khẩu, Hải quan Bình Mãng tại Km0 về trao đổi thông tin, tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa tại các cửa khẩu.

Về chiều rộng ngoại giao, Chi cục chủ động cử cán bộ, công chức tham gia nhiều đoàn công tác đối ngoại của Cục Hải quan và của hai tỉnh, qua đó vừa tăng cường hiện diện, vừa tích lũy kinh nghiệm quốc tế. Các hoạt động tiêu biểu như tham dự Hội nghị kết nối hải quan trong khuôn khổ hành lang thương mại quốc tế mới; Hội nghị bàn tròn thúc đẩy tạo thuận lợi thông quan giữa Trung Quốc và ASEAN, tham gia đoàn lãnh đạo cấp cao thăm và làm việc với Cơ quan Bảo vệ Biên giới Australia; dự các hội đàm với Quảng Tây và Vân Nam, tham gia Tuần lễ kinh tế – thương mại Bách Sắc – Cao Bằng; khảo sát kinh tế tiêu dùng văn hóa du lịch đêm, tham dự hoạt động kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Trung Quốc... Việc tham gia những diễn đàn này đã mở rộng mạng lưới hợp tác, nâng cao năng lực tác nghiệp và củng cố vị thế đối ngoại của Chi cục.

Song hành với ngoại giao chính trị – nghiệp vụ, Chi cục cũng rất coi trọng ngoại giao kinh tế, tạo thuận lợi thương mại, góp phần phát triển kinh tế - xã hội tại địa bàn quản lý. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu lũy kế đến hết ngày 15/12/2025 đạt 2 tỷ 723,5 triệu USD, tăng 92% so với cùng kỳ năm trước, số thu nộp ngân sách đạt 2.523 tỷ đồng, vượt xa chỉ tiêu Bộ Tài chính và UBND hai tỉnh giao.  

Trong quản lý biên giới lãnh thổ, Chi cục kiên trì thực hiện các hoạt động nghiệp vụ theo đúng quy định pháp luật về hải quan, các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, cùng những thỏa thuận song phương đã ký kết với phía Trung Quốc. Kết hợp chặt chẽ giữa kiểm soát và tạo thuận lợi, tăng cường hợp tác song phương nhằm ngăn chặn buôn lậu, vận chuyển hàng cấm qua biên giới. Phối hợp với các cơ quan chức năng quản lý, kiểm soát khu vực đường mòn, lối mở, không để phát sinh vụ việc phức tạp.

Những kết quả trên là sự quan tâm, chỉ đạo kịp thời của Lãnh đạo Cục Hải quan và lãnh đạo hai tỉnh Cao Bằng, Tuyên Quang. Cùng với việc chấp hành tốt chủ trương, đường lối đối ngoại của Đảng, pháp luật Nhà nước và quy định địa phương đã tạo hành lang pháp lý rõ ràng, thống nhất, tạo điều kiện cho đơn vị hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Ông Nguyễn Trung Hải - Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Khu vực XVI cho biết: Mặc dù đạt nhiều kết quả khả quan nhưng Hải quan khu vực XVI vẫn còn rất nhiều khó khăn cần khắc phục. Đặc thù đường biên giới dài (hơn 613 km), địa hình chia cắt, hạ tầng giao thông hạn chế đi lại khó khăn, sự biến động về bộ máy tổ chức và nhân sự, nguồn lực dành cho công tác đối ngoại chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ ngày càng cao. Những thách thức này đòi hỏi cán bộ Hải quan khu vực XVI phải nỗ lực nhiều hơn nữa, tối ưu hóa nguồn lực, đẩy mạnh phối hợp liên ngành và tận dụng các cơ chế hợp tác hiện có để giữ nhịp tiến độ và chất lượng công việc.

Năm 2025 đánh dấu bước tiến quan trọng của Chi cục Hải quan khu vực XVI trong công tác đối ngoại, đã tổ chức triển khai tốt các hoạt động hợp tác giữa Hải quan Việt Nam và Hải quan Trung Quốc qua đó góp phần làm sâu sắc hơn hoạt động hợp tác hải quan hai nước, các hoạt động đi vào chiều sâu, thiết thực và hiệu quả. Những thành quả này vừa phản ánh năng lực tổ chức, điều phối và tác nghiệp của lực lượng hải quan tuyến biên, vừa khẳng định vị thế và uy tín của Hải quan Việt Nam trong mắt đối tác quốc tế. Trên đà đó, việc tiếp tục khắc phục khó khăn về hạ tầng, nhân lực và nguồn lực tài chính, song song với củng cố cơ chế phối hợp liên ngành và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đối ngoại, sẽ là chìa khóa để Chi cục Hải quan khu vực XVI duy trì đà phát triển, đáp ứng yêu cầu hội nhập trong giai đoạn mới, đóng góp bền bỉ vào mục tiêu vừa tạo thuận lợi thương mại, vừa bảo đảm an ninh kinh tế quốc gia trên tuyến biên giới phía Bắc.