Điểm nhấn chiến lược là việc Thành ủy Hà Nội ban hành Chương trình số 04 (Nhiệm kỳ 2020-2025) về đẩy mạnh thực hiện hiệu quả chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, gắn với cơ cấu lại ngành nông nghiệp, phát triển kinh tế nông thôn, và đặc biệt là nâng cao đời sống vật chất tinh thần của nông dân. Chương trình này không chỉ là một kế hoạch hành động mà là sự khẳng định NTM đã thực sự trở thành ý Đảng - lòng dân, tạo nên những chuyển kiến sâu sắc về kinh tế, xã hội, văn hóa và chất lượng sống.

Trong tổ chức triển khai, thành phố luôn quan tâm, ưu tiên nguồn lực đầu tư cho xây dựng nông thôn mới. Giai đoạn 2010-2020, tổng kinh phí Hà Nội đã huy động thực hiện xây dựng nông thôn mới đạt gần 97.000 tỷ đồng. Từ năm 2021-2024, tổng kinh phí huy động tiếp tục đạt hơn 86.800 tỷ đồng. Cùng với nguồn vốn đầu tư từ nhà nước, còn có sự trung sức của hàng triệu người dân, góp công, góp của, hiến đất xây dựng nông thôn mới. Thu nhập bình quân khu vực nông thôn tăng từ 13 triệu đồng một người một năm 2010 lên 74,3 triệu đồng một người một năm 2024, đứng đầu cả nước. Hà Nội không còn hộ nghèo. Cùng với đó, hạ tầng nông thôn của Hà Nội cũng phát triển đồng bộ, hiện đại, 100% tuyến đường xã, liên thôn, được bê tông hóa, nhựa hóa. 100% trạm y tế xã đạt chuẩn quốc gia, trên 95% người dân có bảo hiểm y tế, trên 96% trường học đạt chuẩn quốc gia. Trên 95% hộ dân Hà Nội được sử dụng nước sạch, hệ thống thủy lợi bảo đảm tưới tiêu cho trên 95% diện tích nông nghiệp. Giai đoạn 2010-2024, Hà Nội huy động hơn 185.000 tỷ đồng cho xây dựng nông thôn mới, trong đó, nhân dân đóng góp hơn 21.000 tỷ đồng. Trong đó, vai trò chủ thể của nhân dân Thủ đô là không thể phủ nhận, khi người dân đã đóng góp hơn 21.000 tỷ đồng (góp công, góp của, hiến đất) – một tỷ lệ đóng góp tự nguyện ấn tượng, minh chứng cho việc nhân dân vừa là chủ thể, vừa là đối tượng thụ hưởng thành quả xây dựng NTM.

Kết quả thực hiện Chương trình Nông thôn mới của Hà Nội sau 15 năm

Bệ phóng OCOP và thu nhập đứng đầu cả nước

Thành quả cốt lõi của Chương trình 04 chính là việc nâng cao đời sống vật chất của người dân nông thôn. Thu nhập bình quân khu vực nông thôn Hà Nội đã tăng vọt từ 13 triệu đồng/người/năm (2010) lên 74,3 triệu đồng/người/năm (2024). Đây là con số tăng trưởng đột phá, đạt gần 5,7 lần, khẳng định vị thế dẫn đầu cả nước về chỉ tiêu thu nhập. Điều đặc biệt là đến nay, Hà Nội đã không còn hộ nghèo (theo chuẩn nghèo đa chiều).

Sự tăng trưởng này không đến từ nông nghiệp thuần túy mà từ chính sách cơ cấu lại ngành nông nghiệp gắn với phát triển kinh tế nông thôn. Thay thế cho sản xuất nhỏ lẻ là các mô hình nông nghiệp đô thị xanh, an toàn, thân thiện, và bền vững, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế làng nghề.

Chương trình OCOP đã trở thành cú hích mạnh mẽ nhất cho kinh tế nông thôn. Hà Nội hiện dẫn đầu cả nước về số lượng sản phẩm OCOP với 3.463 sản phẩm, chiếm 21% toàn quốc, trong đó có 9 sản phẩm đạt tiêu chuẩn 5 sao. Sự bùng nổ của OCOP đã giúp các sản phẩm nông sản, thực phẩm chế biến, và thủ công mỹ nghệ của Thủ đô không chỉ tiêu thụ mạnh trong nước mà còn xuất khẩu tới hơn 40 quốc gia và vùng lãnh thổ, khẳng định chất lượng và thương hiệu nông sản Thủ đô trên thị trường quốc tế.

Chất lượng sống mới xóa bỏ khoảng cách nông thôn - đô thị

Thành tựu của Chương trình 04 còn thể hiện qua sự chuyển biến sâu sắc về xã hội, văn hóa và môi trường, xóa bỏ đáng kể khoảng cách về hạ tầng và dịch vụ công giữa nông thôn và đô thị. Hạ tầng nông thôn của Hà Nội đã phát triển đồng bộ và hiện đại. 100% tuyến đường xã, liên thôn được bê tông hóa, nhựa hóa, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương, sản xuất và đi lại. Hệ thống thủy lợi bảo đảm tưới tiêu cho trên 95% diện tích nông nghiệp, nâng cao hiệu quả sản xuất. Trên 95% hộ dân Hà Nội được sử dụng nước sạch, góp phần cải thiện sức khỏe cộng đồng. Không gian sống đã được nâng cao, đạt danh hiệu sáng, xanh, sạch, đẹp. Hiện Hà Nội có 98% làng, thôn, xóm đạt danh hiệu văn hóa.

Đời sống vật chất tinh thần của người dân được nâng cao rõ rệt. 100% trạm y tế xã đạt chuẩn quốc gia, và trên 95% người dân có bảo hiểm y tế. Điều này đảm bảo người dân nông thôn được tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe chất lượng ngay tại địa phương. Trên 96% trường học đạt chuẩn quốc gia, tạo nền tảng vững chắc cho việc nâng cao dân trí và chất lượng nguồn nhân lực nông thôn. Xây dựng NTM đã giúp khôi phục, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống. Các làng nghề tiêu biểu như gốm Bát Tràng và lụa Vạn Phúc đã trở thành thành viên Mạng lưới các thành phố thủ công sáng tạo thế giới, khẳng định bản sắc văn hóa Thủ đô.

Những chuyển biến về hạ tầng và xã hội đã tạo nên sự phấn khởi rõ rệt trong nhân dân. Những lời tâm sự như "Đến bây giờ thì cái gì cũng khang trang, cũng hiện đại, được sống đến tuổi này rồi mà lại được chứng kiến miền quê như thế này tôi thấy rất là phấn khởi" đã cho thấy NTM đã thực sự mang lại hạnh phúc cho người dân. 

Xây dựng Nông thôn mới giai đoạn chính quyền địa phương 2 cấp

Ngày 26 tháng 9 năm 2025, Hà Nội long trọng tổ chức lễ công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ công nhận thành phố hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới năm 2024 và đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất của Chủ tịch nước.

Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố Trần Sĩ Thanh nhấn mạnh, Thành phố đã về đích nông thôn mới năm 2024, vượt kế hoạch đề ra sớm hơn một năm. Quyết định công nhận Hà Nội hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới năm 2024 và đón nhận huân chương lao động hạng nhất là minh chứng cho chủ chương đúng đắn của Đảng, nhà nước là kết quả của tinh thần đoàn kết, quyết tâm chính trị cao và sự đồng lòng, trung sức của toàn thể nhân dân thủ đô. Chương trình nông thôn mới đã thực sự trở thành ý đảng lòng dân tạo nên những chuyển kiến sâu sắc về kinh tế, xã hội, văn hóa, môi trường và chất lượng sống của người dân, đặt nền bóng tốt chắc cho dàn phát triển mới của thủ đô.

Hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới không phải là luyện kết thúc mà là bước khởi đầu cho gia đình phát triển mới. Thành quả trong thực hiện chương trình số 04 của Thành ủy Hà Nội là tổng hòa của rất nhiều kinh nghiệm quý, cách làm hay. Đó là chủ trương đúng đắn, kịp thời của Thành ủy Hà Nội, sự vào cuộc chủ động, quyết liệt của cả hệ thống chính trị và tập trung bố trí nguồn lực lớn đầu tư hỗ trợ khu vực nông thôn.

Cùng với đó, quá trình thực hiện có sự trung sức rất lớn từ người dân, vừa là chủ thể, vừa là đối tượng thụ hưởng thành quả xây dựng nông thôn mới./.

---

Thông tin có sự phối hợp của Văn phòng Điều phối Chương trình Xây dựng Nông thôn mới Thành phố Hà Nội.