Thất tịch là ngày gì?

Ngày lễ Thất tịch, còn gọi Tết ngâu hay ngày ông Ngâu bà Ngâu, là ngày 7/7 âm lịch hàng năm, gắn liền với sự tích Ngưu Lang và Chức Nữ. Đây được coi là ngày lễ tình nhân của các nước phương Đông.

Thất tịch 2023 sẽ rơi vào thứ ba, tức ngày 22/8 dương lịch.

Nguồn gốc, ý nghĩa ngày lễ Thất tịch

Lễ Thất tịch có nguồn gốc từ Trung Quốc, xuất phát từ câu chuyện Ngưu Lang và Chức Nữ.

Tương truyền, Ngưu Lang là một chàng trai chăn trâu tuy nghèo nhưng rất chăm chỉ. Nhờ tính cách thiện lương, Ngưu Lang có được tình cảm của nàng tiên dệt vải Chức Nữ, con gái út của Vương Mẫu Nương Nương, chuyên dệt các đám mây ngũ sắc trên bầu trời.

Hai người đã kết duyên vợ chồng, trải qua những năm tháng hạnh phúc bên nhau và có được 2 người con, một trai một gái.

Một ngày kia, Chức Nữ phải trở về thiên đình theo lệnh của Ngọc Đế. Ngưu Lang đau khổ đuổi theo nhưng bị chặn lại bởi con sông Thiên Hà, ranh giới giữa hai cõi phàm tiên. Thế rồi, Ngưu Lang nhất định ở đó chờ đợi, mãi không chịu rời đi.

Từ đó, bên cạnh sông Thiên Hà có thêm một vì sao, mọi người gọi đó là sao Ngưu Lang. Cảm thương tấm chân tình của Ngưu Lang, Vương Mẫu đồng ý cho họ mỗi năm vào ngày Thất tịch được gặp nhau một lần.

Theo tiếng Hán, thất là "bẩy", tịch là "chiều tối". Vậy thất tịch có nghĩa là "chiều tối ngày mùng 7 âm lịch". Trung Quốc xem ngày Thất tịch là ngày lễ quan trọng, còn có tên gọi là lễ Khất Xảo. 

Vào đêm mùng 7/7 âm lịch, những người phụ nữ cầu nguyện để có được đôi bàn tay khéo léo. Trong ngày này, các cô gái trẻ trưng bày các vật dụng nghệ thuật tự tạo để cầu mong lấy được ông chồng tốt.

Với nguồn gốc câu chuyện về tình yêu cảm động, ngày mùng 7/7 âm lịch dần trở thành ngày lễ tình nhân của phương Đông.

Ngày lễ Thất tịch tại Nhật Bản được gọi là lễ Tanabata. Vào ngày này, người Nhật sẽ viết mong ước của mình vào những mảnh giấy đầy màu sắc Tanzaku rồi treo lên cành trúc trước cửa nhà để cầu mong may mắn, vụ mùa bội thu và sự thịnh vượng. Các bạn trẻ cũng tới các đền thờ trong ngày lễ Tanabata để cầu nguyện, mong tìm được ý trung nhân.

Tại Hàn Quốc, lễ Thất tịch còn được gọi là lễ Chilseok. Trong lễ hội Chilseok, người Hàn Quốc sẽ tắm với mong muốn đem lại một sức khỏe tốt. Ngoài ra, họ còn ăn mì và bánh nướng. Chilseok được biết đến như là lễ hội để thưởng thức đồ ăn làm từ lúa mì bởi sau ngày lễ Chilseok, những cơn gió lạnh sẽ làm hỏng hương vị của lúa mì.

Ở Việt Nam, ngày lễ Thất tịch còn được gọi là ngày “ông Ngâu bà Ngâu”. Các đôi lứa yêu nhau thường đến chùa, làm lễ và cầu mong cho tình duyên bền vững, son sắt.

Ngoài ra, người ta còn truyền tai nhau, ăn chè đậu đỏ vào ngày Thất tịch cũng là một cách để cầu nhân duyên may mắn.

Vào ngày này trời thường mưa, người ta gọi là mưa ngâu, mưa là nước mắt của Ngưu Lang và Chức Nữ khi gặp nhau. Dân gian có câu: "Đồn rằng tháng 7 mưa ngâu, Con trời lấy chú chăn trâu cũng phiền".

Nếu trời không mưa, các đôi thường cùng nhau ngắm sao Ngưu Lang - Chức Nữ và thề hẹn. Đêm Thất tịch, chòm sao Chức Nữ sẽ sáng vô cùng. Người ta tin rằng hai người yêu nhau nếu cùng ngắm sao Ngưu Lang - Chức Nữ trong đêm mùng 7/7 thì sẽ mãi mãi bên nhau. 

Văn hoá ăn chè đậu đỏ ngày Thất Tịch của người Việt Nam

Việt Nam chịu ảnh hưởng nhiều của văn hoá Trung Quốc chính vì vậy mà Việt Nam chúng ta cũng có ngày Thất Tịch. Vào ngày này nhiều người kiêng không cưới hỏi vì sợ sẽ có những điều không may mắn, chia ly ập đến. 

Thay vào đó ngày này họ thường đi chùa đi đền cầu duyên để mong những điều tốt đẹp và đường tình tuyên cũng từ đó mà được mở ra. 

Người trẻ cũng truyền tai nhau rằng ăn chè đậu đỏ vào ngày này sẽ khiến tình yêu đôi lứa của họ thêm bền chạt, hạnh phúc. Còn những người độc thân sẽ tìm được tình duyên tương xứng với bản thân.