Hà Nội dẫn dắt tầm nhìn Nông thôn mới hiện đại 2035

Linh hồn của sự chuyển đổi này không nằm ở quy mô diện tích, mà ở chất lượng đầu tư vào kinh tế nông nghiệp công nghệ cao và Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP). Với tốc độ tăng trưởng nông lâm nghiệp và thủy sản năm 2024 đạt 2,52% và tổng giá trị sản xuất ngành nông nghiệp Thủ đô đạt gần 43 nghìn tỉ đồng, Hà Nội đã chứng minh được hiệu suất sinh lời vượt trội trên một đơn vị diện tích.

Sự kiện triển lãm “Tinh hoa Thăng Long” và chuyến thăm của Bí thư Thành ủy Bùi Thị Minh Hoài tới các không gian công nghệ tiên phong trong Triển lãm A80 đã khẳng định sự ưu tiên của Thành phố. Nông nghiệp công nghệ cao, đặc biệt là ngành nấm và dược liệu quý, đang được xem là chìa khóa để hiện thực hóa 6 nghị quyết chuyên đề về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, đưa Hà Nội trở thành Thành phố sáng tạo, xây dựng Thủ đô “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”.

OCOP và công nghệ sinh học: Công thức tăng trưởng

Sự kết hợp giữa sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao và chuẩn hóa chất lượng thông qua Chương trình OCOP đã tạo ra một công thức tăng trưởng đột phá, trực tiếp nâng cao thu nhập cho người lao động nông thôn. Mức thu nhập bình quân đầu người nông thôn Hà Nội đạt 73,8 triệu đồng (cao hơn gần 20 triệu đồng/người/năm so với mức bình quân cả nước năm 2024 là 54,07 triệu đồng/năm) là minh chứng rõ nhất. Hiệu quả kinh tế này đã giúp Hà Nội đạt được các chỉ tiêu xã hội quan trọng, đặc biệt là góp phần xóa đói giảm nghèo đa chiều.

Dược thảo Thiên Phúc – Nâng tầm dược liệu Việt

CTCP Dược thảo Thiên Phúc là đại diện tiêu biểu cho hướng đi này. Đơn vị này không chỉ là doanh nghiệp đầu tiên nuôi trồng thành công Đông trùng hạ thảo tại Việt Nam, mà còn là đơn vị tiên phong trong việc sử dụng công nghệ điều khiển môi trường (IoT) tiên tiến để tối ưu hóa hàm lượng hoạt chất quý. Sản phẩm chủ lực Đông trùng hạ thảo sấy đông khô của công ty đã được công nhận OCOP 4 sao và là sản phẩm OCOP tiềm năng 5 sao, minh chứng cho giá trị thương mại và chất lượng khoa học vượt trội.

Thành công của Thiên Phúc đã tạo ra hàng trăm việc làm ổn định tại các vùng nông thôn như Chương Mỹ, với mức lương cao hơn mặt bằng chung. Công ty còn xây dựng mô hình du lịch trải nghiệm nông nghiệp và nuôi cấy, thu hái đông trùng tại chỗ, kéo dài chuỗi giá trị. Theo Thạc sĩ Nguyễn Thị Hồng - Giám đốc Công ty, việc kiên trì theo đuổi công nghệ và định hướng OCOP là chìa khóa thành công, tuy nhiên, bà cũng nhấn mạnh nhu cầu về cơ chế chính sách linh hoạt cho nghiên cứu, chứ không thể áp dụng các quy tắc đấu thầu như kinh doanh thông thường.

Kinoko và Nấm Lý tưởng – Hiện đại hóa nấm ăn và đa dạng hóa chuỗi cung ứng

Ngành nấm công nghệ cao cũng là một trụ cột quan trọng. Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Kinoko Thanh Cao (huyện Mỹ Đức) sử dụng công nghệ Nhật Bản để sản xuất Nấm Kim Châm Kinoko đạt chuẩn OCOP 4 sao. Với sản lượng ổn định 1,5 - 3 tấn nấm/ngày và doanh thu hàng tỷ đồng mỗi tháng, Kinoko đã chứng minh hiệu suất sinh lời trên một đơn vị diện tích vượt trội so với nông nghiệp truyền thống.

Kinoko tạo việc làm thường xuyên cho khoảng 30 lao động địa phương, với mức lương ổn định từ 6 – 10 triệu đồng/người/tháng. Sản phẩm của Kinoko, nhờ chứng nhận OCOP, đã thâm nhập thành công vào kênh phân phối siêu thị lớn, và đang hướng đến mục tiêu xuất khẩu, đưa nông sản sạch Hà Nội vươn ra thị trường quốc tế.

Tương tự, Nấm Lý tưởng đã tạo được sự khác biệt bằng cách đa dạng hóa chuỗi sản phẩm. Với 5 sản phẩm đạt danh hiệu OCOP 4 sao cấp thành phố, bao gồm nhiều loại nấm tươi và chế biến, Nấm Lý tưởng đã thành công trong việc xây dựng chuỗi giá trị bền vững từ nuôi trồng đến chế biến sâu. Sự hiện diện mạnh mẽ của các sản phẩm OCOP này giúp lan tỏa lợi ích kinh tế đến nhiều cộng đồng dân cư, tạo ra hàng chục việc làm ổn định trong cả khâu nuôi trồng và phân phối.

Tầm nhìn hiện đại hóa toàn diện 2035

Thành công của các doanh nghiệp KHCN tại Hà Nội là nền tảng vững chắc để hướng tới mục tiêu NTM hiện đại của đất nước vào năm 2035, với 70% số xã đạt chuẩn NTM nâng cao và 25% NTM hiện đại. Tuy nhiên, để hiện thực hóa tầm nhìn này, Thành phố cần tiếp tục giải quyết các thách thức về cơ chế và hạ tầng.

Đề xuất của Thiên Phúc về việc cần có cơ chế đặc thù, khác biệt so với quy trình đấu thầu thông thường, cho thấy điểm nghẽn trong việc hỗ trợ nghiên cứu và phát triển (R&D) trong nông nghiệp. Hà Nội cần linh hoạt hóa cơ chế tài chính, ưu tiên vốn cho các dự án nông nghiệp công nghệ cao, nhằm thúc đẩy ứng dụng giống mới, thiết bị thông minh, và tích hợp chuyển đổi số – đây là những giải pháp trọng tâm mà Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam - đã nhấn mạnh.

Các mô hình nông nghiệp công nghệ cao đang đóng góp trực tiếp vào mục tiêu xây dựng NTM sinh thái, hiện đại. Sự phát triển của OCOP và kinh tế dịch vụ đã tạo ra nguồn thu nhập ổn định, giúp các nơi như làng nghề Hồng Vân hoàn thành NTM nâng cao mà không để xảy ra tình trạng nợ đọng xây dựng cơ bản. Đây là bằng chứng cho tính bền vững tài chính của NTM khi được xây dựng dựa trên sự tự chủ và nội lực kinh tế cộng đồng.

Việc đầu tư vào hạ tầng giao thông, mạng lưới internet và thương mại điện tử (hình thức PPP) là điều kiện tiên quyết để các doanh nghiệp như Kinoko và Nấm Lý tưởng tối ưu hóa chuỗi cung ứng và mở rộng thị trường. Sự liên kết giữa nông nghiệp công nghệ cao và bảo tồn di sản, làng nghề (như không gian “Tinh hoa phố nghề”) sẽ thúc đẩy kinh tế nông thôn theo hướng sinh thái, hiện đại, và gắn với đổi mới nội dung văn hóa.

Khẳng định vị thế nông nghiệp thủ đô trong kỷ nguyên mới

Chuyến thăm và sự ghi nhận của Bí thư Thành ủy Bùi Thị Minh Hoài đối với các doanh nghiệp như Thiên Phúc là lời khẳng định sự tin tưởng và cạnh tranh của ngành nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.

Hà Nội đã chứng minh rằng, thông qua việc đầu tư chiến lược vào khoa học công nghệ và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tiên phong, nông nghiệp không chỉ là một ngành sản xuất truyền thống mà là một ngành kinh tế văn hóa, tạo ra giá trị gia tăng. Sự thành công của các doanh nghiệp này, với những đóng góp cụ thể vào OCOP và tạo việc làm ổn định, chính là động lực mạnh mẽ nhất, biến các mục tiêu về xây dựng NTM chất lượng cao và hiện đại trở thành hiện thực./.

---

Thông tin có sự phối hợp của Văn phòng Điều phối Chương trình Xây dựng Nông thôn mới Thành phố Hà Nội.