Từ một tổ hợp tác nhỏ đến thương hiệu gốm hàng đầu

Hơn 30 năm trước, khi thành lập Tổ hợp gốm sản xuất sứ xuất khẩu Mỹ Hạnh, bà Hà Thị Vinh đã đặt nền móng cho một doanh nghiệp gốm tham vọng sản phẩm quê hương Bát Tràng ra thị trường thế giới. Đam mê của bà không phải bắt đầu từ khi lập nghiệp, mà từ thuở nhỏ khi đã vô cùng yêu thích những đường nét tinh tế của gốm Bát Tràng.

Năm 1994, Công ty TNHH Gốm sứ Quang Vinh được thành lập, đánh dấu bước chuyển tiếp lớn trong tổ chức sản xuất chức năng. Đến 2001, công ty mở rộng thêm nhà máy tại Mạo Khê, Đông Triều, Quảng Ninh, đưa quy mô sản xuất lên một tầm mới. Từ 6 thành viên đầu tiên, hiện Quang Vinh đã có hơn 300 lao động , hai nhà máy và một trung tâm trưng bày là Trung tâm tinh hoa làng nghề Việt (Bảo tàng gốm Bát Tràng) trên diện tích 3.300m².

Hành trình phát triển của Quang Vinh đã tìm thấy sự kết hợp giữa truyền thông và công nghệ. Không chỉ giữ chất gốm Bát Tràng, doanh nghiệp còn đầu tư nghiên cứu, ứng dụng kỹ thuật mới để đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, từ công nghệ lò gas đến hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001-2000.

4 sản phẩm OCOP 5 sao - Giá trị từ truyền thống và tiêu chuẩn hiện đại

Năm 2019, 4 bộ sản phẩm Gốm sứ Quang Vinh được UBND TP. Hà Nội công bố đạt OCOP 5 sao, gồm bộ bát đĩa gốm sứ hoa sen đỏ; bộ bát đĩa sứ sứ rồng phượng; bộ bát đĩa gốm sứ chim én – hoa sen; bộ ấm chén gốm sứ chim én – hoa sen. Để đạt phẩm cấp cao nhất, mỗi bộ sản phẩm đều đạt tiêu chuẩn từ nguyên liệu đầu vào đến kỹ thuật hoàn thiện. Công ty sử dụng cao lanh Phú Thọ đã xử lý chất tạp chất, tạo hình thủ công kết hợp máy móc để đảm bảo tiêu chuẩn xác thực. Tất cả sản phẩm được nung ở nhiệt độ 1.350°C, giúp màu bền, an toàn, không độc hại.

Điểm đặc biệt của các sản phẩm gốm sứ 5 sao là sự kết hợp giữa tinh hoa nghề thủ công truyền thống ở khâu tạo hình, họa tiết, độ tinh tế trong từng nét vẽ sắc nét. Kết hợp công nghệ nung cao giúp kiểm soát nhiệt độ nung, sản phẩm đạt đến sự hoàn mĩ về thẩm mĩ và chất lượng. Với bà Hà Thị Vinh, danh hiệu 5 sao không chỉ là niềm tự hào mà còn là sự ghi nhận cho hơn 3 thập kỷ hiển định theo nghề. “Chứng nhận sản phẩm OCOP 5 sao cho thấy sản phẩm của làng nghề được chăm chút và đáp ứng đúng nhu cầu thị trường, từ kỹ thuật đến mỹ thuật” - Nghệ nhân Hà Thị Vinh chia sẻ.

Quang Vinh là một trong những doanh nghiệp đầu tiên ở miền Bắc đầu tư lò gas công nghệ cao từ năm 1999, thay thế lò hơn truyền thống. Hệ thống lò ổn định giúp nâng cao chất lượng nung; đảm bảo an toàn lao động; giảm phát thải và bảo vệ môi trường; tăng cường năng suất sản xuất. Đây cũng là yếu tố giúp công ty dễ dàng tiếp cận các thị trường khó tính như Nhật Bản, Đức, Mỹ, Đan Mạch, nơi tiêu chuẩn môi trường và toàn sản phẩm luôn được đặt lên hàng đầu. Công ty còn đào tạo nghề lành tại nước ngoài, hiểu xu hướng thẩm mỹ quốc tế để tạo ra những bộ sưu tập có “hồn Việt” phù hợp gu của khách hàng quốc tế. Chính sự kết hợp giữa truyền thông – hiện đại đã đưa kim ngạch xuất khẩu của công ty luôn duy trì trên 2 triệu USD/năm .

Những tác phẩm “chạm” vào cảm xúc người dùng

Các sản phẩm 5 sao OCOP của Quang Vinh đều sử dụng hình tượng quen thuộc trong văn hóa Việt như hoa sen đỏ là biểu tượng tinh khiết, gắn kết với văn hóa dân tộc. Rồng phượng là hình ảnh quyền quý, thể hiện tinh thần vươn lên và truyền thống hoàng cung. Chim én và hoa sen là ước vọng về mùa xuân với sự yên bình và thanh nhã.

Thay vì chạy theo các xu hướng thiết kế đại trà, Quang Vinh lựa chọn xây dựng câu chuyện văn hóa hóa trong từng tác phẩm. Mỗi họa tiết đều được các nghệ nhân của Quang Vinh vẽ thủ công, tạo độ sâu và sự khác biệt giữa các sản phẩm. Điều này cũng giải thích vì sao sản phẩm của công ty có mặt trong cả các hộ gia đình, nhà hàng, khách sạn, những không gian văn hóa – du lịch đậm chất văn hóa.

Khả năng thích ứng là bí quyết đột phá

Để có được thành quả thuộc top đầu trong các công ty gốm sứ khi tạo lập một hệ sinh thái tại chính làng nghề là doanh nghiệp – Bảo tàng nghề gốm tạo thành mạng lưới khép kín từ sáng tạo đến thương mại, nghệ nhân Hà Thị Vinh đã đi qua nhiều thử thách. Trong các giai đoạn khó khăn như khủng hoảng 1997, 2008 hay dịch COVID-19, Quang Vinh đều quyết liệt với hai hướng đi là đổi mới công nghệ và nâng cao kỹ năng đội ngũ nghệ nhân. COVID-19 từng tạo doanh nghiệp giãn đơn hàng, nhưng ngay sau đó là giai đoạn tái cơ cấu, chuẩn hóa quy trình, phát triển sản phẩm mới cho thị trường nội địa. Dù chi phí vận hành tăng mạnh, doanh thu năm 2021 của công ty vẫn tăng 20%. Đến năm 2022, doanh nghiệp tiếp tục duy trì mục tiêu xuất khẩu 90% sản lượng. Theo bà Vinh, sản phẩm gốm tuy không gây cảm xúc cho người dùng thì dù công nghệ tốt đến đâu cũng khó thành công. “ Cục đất chỉ là cục đất. Qua bàn tay và khối óc sáng tạo của người thợ, cục đất đó mới thành tác phẩm có giá trị ”.

Là hậu duệ đời thứ 15 của dòng họ làm đồ gốm tại làng cổ Bát Tràng, bà Hà Thị Vinh không chỉ là doanh nhân mà còn là người lưu giữ nghề truyền thống. Những giải thưởng mà bà nhận được – từ “Giải thưởng phụ nữ Việt Nam” đến “Công dân ưu tú Thủ đô”, hay danh hiệu “Nữ doanh nhân ASEAN tiêu biểu” – đều là sự công nhận cho nỗ lực ấy. Nhưng quan trọng hơn, trí óc và tinh hoa nghề của bà Vinh cùng đội ngũ nghệ nhân trong từng tác phẩm OCOP 5 sao tỏa đi các thị trường quốc tế chính là lời khẳng định thương hiệu và chất lượng của gốm Việt./.

-----

Thông tin có sự phối hợp của Văn phòng Điều phối Chương trình Xây dựng Nông thôn mới Thành phố Hà Nội.